AFYONKARAHİSAR İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Somut Olmayan Kültürel Miras

 

Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) UNESCO tarafından; toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekânlar biçiminde tanımlanmaktadır.

Kuşaktan kuşağa aktarılan bu miras, toplulukların ve grupların çevreleriyle, doğayla ve tarihleriyle etkileşimlerine bağlı olarak, sürekli biçimde yeniden yaratılır ve bu onlara  kimlik ve devamlılık duygusu verir; böylece kültürel çeşitliliğe ve insan yaratıcılığına duyulan saygıya katkıda bulunur. 

            Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) 17 Ekim 2003 tarihinde Paris’te düzenlenen 32. Genel Konferansı’nda, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ni kabul etmiştir. Türkiye 19 Ocak 2006 tarihli ve 5448 sayılı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin Uygun Bulunduğuna Dair Kanunla bu sürece dâhil olmuş ve 27 Mart 2006 tarihinde resmen taraf olmuştur.

Somut Olmayan Kültürel Mirası daha gözle görülür kılmak, önemi konusunda bilinçlenmeyi sağlamak ve kültürel çeşitliliğe saygı içinde diyalogu desteklemek için, Taraf Devletlerin teklifi üzerine, somut olmayan kültürel mirasının temsili bir listesi hazırlanır, güncellenir ve yayımlanır. Ülkemizde Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi çalışmaları Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Bu kapsamda ulusal bazda Bakanlığımızca Somut Olmayan Kültürel Miras ve Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcıları (Yaşayan İnsan Hazineleri) olmak üzere iki türlü envanter çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar illerde İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri koordinatörlüğünde Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit Kurullarınca yerine getirilmektedir. 

Somut Olmayan Kültürel Miras çalışmaları öncelikle bu mirasın aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dil desteğinde sözlü gelenekler ve anlatımlar(destanlar, efsaneler, atasözleri, masallar), gösteri sanatları (Karagöz, meddah, kukla, halk tiyatrosu), toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler (doğum, nişan, düğün, nevruz), doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar (geleneksel yemekler, halk hekimliği, halk takvimi, halk meteorolojisi) ve el sanatları geleneği konularını kapsamaktadır. 

İlimizde Somut Olmayan Kültürel Miras değerlerimiz konusunda İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz tarafından kurulan komisyon tarafından yapılan kapsamlı çalışmalara devam edilmektedir.

Müdürlüğümüz Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit Komisyonu tarafından Bakanlığımıza  teklif edilen İlimize ait 13 unsur Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanterine alınmıştır.

 

SIRA NO

UNSURUN ADI

ULUSAL ENVANTERDEKİ ADI

ULUSAL ENVANTER NUMARASI

KOMİSYONDA VERİLEN KARAR

1

Aşıklık Geleneği

Aşıklık Geleneği

01.0003

İl Envanteri-Ulusal Envanter

2

Gezekler

Barana, Sıra Gecesi, Yaren vb.Geleneksel Sohbet Toplantıları

01.0006

İl Envanteri-Ulusal Envanter

3

Sohbet Geleneği/ Yaren

Barana, Sıra Gecesi, Yaren vb.Geleneksel Sohbet Toplantıları

01.0006

İl Envanteri-Ulusal Envanter

4

Hıdrellez Geleneği

Bahar Bayramı: Hıdrellez/Aziz George Günü

01.0012

İl Envanteri-Ulusal Envanter

5

Sultan Divani ve Şifalı Aşure Günü

Aşure Geleneği

01.0015

İl Envanteri-Ulusal Envanter

6

Çanak-Çömlek Yapımı

Çömlekçilik El Sanatları Geleneği

01.0031

İl Envanteri-Ulusal Envanter

7

Keçecilik El Sanatları

Keçecilik El Sanatları Geleneği

01.0041

İl Envanteri-Ulusal Envanter

8

Kilimcilik

Kilim Dokuma Geleneği

01.0042

İl Envanteri-Ulusal Envanter

9

Kök Boyalı Bayat Kilimleri

Kilim Dokuma Geleneği

01.0042

İl Envanteri-Ulusal Envanter

10

İşlemeler

Kanaviçe İşleme Geleneği

01.0080

İl Envanteri-Ulusal Envanter

11

Saraçlık

Saraçlık El Sanatları Geleneği

01.0095

İl Envanteri-Ulusal Envanter

12

Koşumculuk

Saraçlık El Sanatları Geleneği

01.0095

İl Envanteri-Ulusal Envanter

13

Yemenicilik

Yemenicilik El Sanatları geleneği

01.0103

İl Envanteri-Ulusal Envanter

 

 Binlerce yıldır birçok medeniyete beşiklik etmiş İlimizdeki Somut Olmayan Kültürel Miras zenginliğimiz göz önünde bulundurularak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüz tarafından; insan yaratıcılığının bir kanıtı olarak değeri, kültürel ve toplumsal gelenekler içerisindeki köklülüğü, belirtilen topluluk ya da grubu temsil niteliği, kaybolma riski gibi konularda yapılan kapsamlı çalışmalara devam edilmektedir.

Müdürlüğümüz Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit Kurulunca;  “Yaşayan İnsan Hazinesi” olarak teklif edilen. yarım asırdır keçe sanatıyla uğraşana keçe sanatçımız Ahmet Yaşar Kocataş, 3 Kasım 2016 tarihinde "Yaşayan İnsan Hazinesi" ödülüne layık görülmüştür.